सगळं मन फाटलं की माणूस मनोरोगी बनतो. या रोगाचं नाव आहे स्किझोफ्रेनिया.
या मनोरोगातील लक्षणं आणि धर्मात संपूर्ण बुडून गेलेल्यांचे वागणं बहुतांशी समान असतं!
भ्रम आणि भास हे समान असतात.
स्किझोफ्रेनिया रोगाची लक्षणे अशी आहेत...
● कोणीतरी आपल्या शरीरातील सर्व इंद्रीयं अशी काढून घेतली आहेत की त्याची कोणतीच खूण शरीरावर दिसत नाही!
● असा विचार की कोणीतरी आपल्यावर नियंत्रण ठेवत आहे.
● कोणीतरी आपल्याला अजिबात किंमत देत नाही किंवा आपल्यावर कोपले आहे.
● आपण स्वतः एक अतिशय सर्व शक्तीमान असे देव आहोत.
● कोणाच्यातरी डोक्यातून हात उगवले आहेत किंवा एखाद्याला आठ हात असून ते आठही हात जगावर नियंत्रण ठेवतात.
● माझ्या विचारांवर, भावनांवर, वागण्यावर, कोणीतरी लक्ष ठेवून आहेत आणि ती अज्ञात शक्ती वाटेल तसे मला वागायला भाग पाडत आहे.
● मी अस्तित्वातच नाही.. मी हा कोणी दुसराच आहे.. तरीही मी अमर्त्य आहे!
● आपल्या जोडीदाराचे कोणाबरोबर तरी अफेयर चालू आहे. पुरावा नसला तरी चालूच आहेच.
● मी त्या अज्ञात शक्तीला दुखावले आहे याचं मनात खूप वाईट वाटतंय, स्वतःला दोष द्यावसं वाटतंय, अपराधीपणा वाटतो.
● अज्ञात शक्तीला माझे विचार समजत आहेत.
● माझ्या मनाचा वापर करून दुसरे विचार करून स्वतःचा फायदा करून घेत आहेत.
● माझा कोणीतरी छळ करत आहे.
● आजूबाजूच्या प्रत्येक वस्तूला प्राणीमात्राला निसर्गाला काही ना काही तरी अतिशय महत्त्वाचा अर्थ आहे. आणि तो दडलेला आहे.
● माझ्यावर समोरच्याचे अतिशय प्रेम आहे, पण मला तो ते सांगत नाहीये.
● मला देवाने देव होण्यास सांगितले आहे आणि दैवी शक्तीने माझी तशी निवड केली आहे.
● मानवाचे शरीर म्हणजे रोगांचा अड्डा होय आणि असे अनेक जीवजंतू तेथे राहतात. त्यामुळे प्रत्येक मानव हा रोगट आहे. त्यातून मुक्त होणे म्हणजेच मोक्ष मिळणे होय.
● मला दूर वरचे आवाज देखील ऐकू येत आहेत. कोणीतरी बोलून सांगते आहे. सूक्ष्मात सूक्ष्म असलेला आवाज देखील मी ऐकू शकतो.
● देव हा माझ्या शरीरावरून प्रेमाने हात फिरवत आहे.
● अनेक दिवस एक शब्दही बोलत नाही कारण आनंद, दुःख, वगैरे सर्व मोहमाया आहेत. आणि त्याची जाणीव सुद्धा मला होत नाही.
● सर्व नात्यांचा आणि संसाराचा त्याग करून मला सत्याच्या अंतिम शोधात निघून जायचे आहे.
● मी स्वतः देवच आहे.
● मी स्वतः प्रेषित आहेत.
● मी देवाशी सतत बोलतो. विश्वातील अज्ञात शक्तीशी माझा संपर्क आहे.
● मी अंतराळात विहार करतो.
● माझे स्थान हे आत्म्याप्रमाणे बदलत असते.
थोडक्यात भ्रम आणि भास हे स्किझोफ्रेनिया या रोगातही दिसतात आणि ते अतितीव्र धार्मिकता असलेल्या लोकांमध्येही दिसतात.
जर अशी लक्षणे कोणात आढळत असतील व ते हे सर्व धार्मिक वागणे आहे असे म्हणत असतील तर हा स्किझोफ्रेनिया रोग आहे का हे तपासून बघणे आवश्यक आहे. जर तो स्किझोफ्रेनिया असेल आणि त्याचे वागणे धार्मिक आहे असे समजून तुम्ही गप्प बसाल तर तो रोग बळावत जातो. रोग बरा होण्याऐवजी कमी जास्त होत राहील. तेव्हा अशी लक्षणे आढळून आली तर तात्काळ मनोरोगतज्ञ किंवा सायकीयाट्रिस्टना दाखवून उपचार सुरू करा.
धर्माच्या साक्षात्कारात किंवा देवाच्या आदेशात अडकून पडू नका!
- डाॅ. प्रदीप पाटील
